DÜŞLERDE KAYGILAR VE KABUSLAR

Düş sırasında hangi duyguların deneyimlendiği önemlidir. Duygulanım düşte düşünceden daha az çarpıtılır. Freud, “Çözümlemeler bize düşünsel malzemenin yer değiştirmelere ve yerine geçmelere uğradığını oysa duyguların değişmeden kaldığını gösterir.” 9 der. Düşte duyguların, onları doğuran düşünsel içerikten ayrıldıklarını, baskılandığını ya da karşıtına çevrildiğini saptamıştır.

Bunların arasında kaygı, olumsuz olana yaklaşıldığını gösterdiği için değerlidir. Düş, arzu doyumu işlevini gerçekleştirememiş olabileceği gibi kaygılı düşler bir boşalım biçimi olabilir. Kaygı, libidinal arzu doyumunun yasaklanmasından gelebilir. Fiziksel sorunlarla ilgili kaygılar da düşte kaygıya dönüşebilir. Bazen travmatik yaşantıları olanlar, kaygılı düşler ve kabuslar aracılığıyla travmaları üzerinde ruhsal bir egemenlik kurmaya çalışırlar. Kaygılı düşler; sınanma, cezalandırılma, sevgi kaybı, sevgi nesnesinin kaybı, çaresiz kalma ve yok olma kaygıları gibi temel kaygıları yansıtabilir. Sınanma, üstbenliğin ve ebeveyn imgelerinin değerlendirmesini; cezalandırılma, sado-mazoşistik düşlemleri; kayıp, ayrışma konuları ile ilgili ruhsal dinamikleri ve ruhsal çalışmayı gösterir. Bu kaygılar, benliğin önbilinçte uğraştığı konuların, dirençlerin ve çatışma- ların ipuçlarını verir.

Düş ile tekinsiz olana yani tanıdık olan ama anlamı benlik tarafından anlaşılamadığı için de aynı zamanda yabancı olan ögelere yaklaşılabilir. Tekinsiz olan, içerdiği ilkel, saldırgan ve kaygı uyarıcı ögeler nedeniyle bastırılmış ve çarpıtılmış olduğu için düşte kaygı yaşanır. Tekinsiz ögelere yaklaşılması bastırılanın ya da bölünüp ayrılanın geri dönmeye başladığını gösterir. Aynı zamanda bu ögeler kendiliğin bütünlüğünü teh- dit edebilir ve benlik bu tehdit karşısında kaygılanabilir.